Analiza finansowa
Analiza finansowa jest jednym z etapów analizy fundamentalnej. Najczęściej sprowadza się ona do analizy wskaźnikowej. Wskaźniki, za pomocą których przeprowadza się analizę, mierzą sytuację finansową spółki. Oblicza się je na podstawie sprawozdań finansowych spółki, takich jak: bilans, rachunek wyników oraz rachunek przepływów pieniężnych.
Najczęściej stosuje się następujące grupy wskaźników:
- wskaźniki rentowności służące do oceny wielkości zysku osiągniętego z poniesionych przez spółkę nakładów,
- wskaźniki płynności mierzące zdolność spółki do wywiązywania się z krótkoterminowych zobowiązań,
- wskaźniki aktywności informujące o wykorzystaniu bieżących zasobów spółki i zdolności do przekształcania ich w gotówkę,
- wskaźniki zadłużenia informujące o stopniu zadłużenia spółki i jej zdolności do obsługi tego zadłużenia.
Wnioski wypływające z analizy wskaźników są bardzo użytecznym narzędziem badania poszczególnych aspektów wpływających na kondycję finansową przedsiębiorstwa. Informacje generowane we wskaźnikach mają charakter syntetyczny. Na ich podstawie można określić słabe i mocne strony działania firmy. Metoda analizy wskaźnikowej pozwala na porównanie sytuacji ekonomicznej danego przedsiębiorstwa z sytuacją innych przedsiębiorstw funkcjonujących na rynku. Zbyt wysoki lub niski poziom wskaźnika zwraca uwagę na możliwość wystąpienia potencjalnych zagrożeń dla dalszego prosperowania firmy. Obserwacja tendencji wahań wartości wskaźnika w kolejnych okresach dostarcza informacji o kierunkach zachodzących zmian. Celem analizy finansowej jest odpowiedź na pytanie o kondycję finansową spółki, a przez to o atrakcyjność jej walorów na rynku kapitałowym. Najczęściej, więc użytkownikami analizy finansowej będą inwestorzy giełdowi.
Analiza finansowa przedsiębiorstw
Wskaźniki rentowności:
Marża brutto na sprzedaży
Rentowność operacyjna
Rentowność gospodarcza
Rentowność brutto
Rentowność netto (ROS)
Rentowność kapitałów własnych (ROE)
Rentowność aktywów ogółem (ROA)
Wykorzystanie dźwigni finansowej
Wskaźniki płynności:
Płynność bieżąca
Płynność szybka
Płynność podwyższona (natychmiastowa)
Wskaźniki aktywności:
Cykl rotacji zapasów
Cykl rotacji należności
Cykl rotacji zobowiązań
Cykl kapitału obrotowego (pracującego)
Cykl operacyjny
Cykl kasowy
Wskaźniki zadłużenia:
Zadłużenie ogółem
Zadłużenie długoterminowe
Zadłużenie kapitału własnego
Pokrycie zobowiązań z nadwyżki finansowej
Pokrycie majątku obrotowego kapitałem pracującym (obrotowym)
Inne:
Stopień zużycia środków trwałych
Analiza finansowa banków
Wskaźniki rentowności:
Marża odsetkowa
Rentowność wyniku na działal. bank.
Rentowność brutto
Rentowność netto (ROS)
Rentowność kapitałów własnych (ROE)
Rentowność aktywów ogółem (ROA)
Wykorzystanie dźwigni finansowej
KDB / WNDB
KDB / Przychody
Poziom kosztów
Wskaźniki płynności:
Wskaźniki bezpieczeństwa:
Wskaźniki rynkowe:
Zysk na akcję
Cena do zysku
Cena do wartości księgowej
Współczynnik pokrycia
Stopa dywidendy
Wskaźnik marży brutto na sprzedaży
|
1 2 3 |
zysk brutto ze sprzedaży Marża brutto na sprzedaży = ------------------------ × 100% przychody ze sprzedaży |
Prawidłowa wartość > 10%
Informuje o wielkości marży uzyskiwanej przez spółkę.
Wskaźnik rentowności operacyjnej
|
1 2 3 |
zysk z działalności operacyjnej Rentowność operacyjna = ------------------------------- × 100% przychody ze sprzedaży |
Wskaźnik rentowności gospodarczej
|
1 2 3 |
zysk z działalności gospodarczej Rentowność gospodarcza = -------------------------------- × 100% przychody ze sprzedaży |
Wskaźnik rentowności brutto
|
1 2 3 |
zysk brutto Rentowność brutto = ---------------------- × 100% przychody ze sprzedaży |
Wskaźnik rentowności netto (Return on Sales)
|
1 2 3 |
zysk netto Rentowność netto = ---------------------- × 100% przychody ze sprzedaży |
Wskaźnik rentowności kapitału własnego (Return on Equity)
|
1 2 3 |
zysk netto 365 lub 366 dni Rentowność kapitału własnego = -------------- × --------------- × 100% kapitał własny okres |
Wskaźnik ROE można porównać do bankowej stopy procentowej. Wskaźnik ten informuje, jaki procent zwrotu uzyskuje się z zainwestowanych kapitałów własnych. Wskaźnik ROE może być wykorzystany do oceny celowości wzrostu zadłużenia – gdy wskaźnik ROE wzrasta, zwiększenie zadłużenia jest nie tylko mniej niebezpieczne, ale i bardziej opłacalne. Mamy tu do czynienia z pozytywnym efektem dźwigni finansowej, gdy wraz ze wzrostem zadłużenia wskaźnik ROE maleje, mamy do czynienia z negatywnym efektem dźwigni finansowej.
Wskaźnik rentowności aktywów ogółem (Return on Assets)
|
1 2 3 |
zysk netto 365 lub 366 dni Rentowność aktywów ogółem = ------------- × --------------- × 100% aktywa ogółem okres |
Wskaźnik ten przedstawia efektywność majątku firmy. Jego wartość można interpretować jako tempo generowania zysków w stosunku do zaangażowanych aktywów. Im wskaźnik jest wyższy tym lepiej świadczy o wykorzystaniu majątku.
Wskaźnik wykorzystania dźwigni finansowej DFL
|
1 |
Wykorzystanie dźwigni finansowej = ROE - ROA |
Wskaźnik płynności bieżącej (Current Ratio)
|
1 2 3 |
majątek obrotowy Płynność bieżąca = ---------------------------- zobowiązania krótkoterminowe |
Prawidłowa wartość = ok. 2,0
Wskaźnik ten ma charakter względny bowiem miara płynności nie zależy od wielkości przedsiębiorstwa. Obrazuje on zdolność spółki do regulowania bieżących zobowiązań, przy wykorzystaniu aktywów bieżących. Wskaźnik płynności powinien wynosić około 2. Niższy jego poziom może świadczyć o trudnościach czasowego regulowania wymaganych zobowiązań. Natomiast zbyt wysoki poziom wskaźnika, wskazuje na nadmierne zamrożenie środków obrotowych.
Wskaźnik płynności szybkiej (Quick Ratio)
|
1 2 3 |
majątek obrotowy - zapasy Płynność szybka = ---------------------------- zobowiązania krótkoterminowe |
Prawidłowa wartość > 1,0
Obrazuje zdolność spółki do zgromadzenia w krótkim czasie środków pieniężnych na pokrycie zobowiązań o wysokim stopniu wymagalności. Norma bezpieczeństwa dla tego wskaźnika wynosi według Banku Światowego 1,0.
Wskaźnik płynności podwyższonej (natychmiastowej)
|
1 2 3 |
majątek obrotowy - zapasy - należności Płynność podwyższona = -------------------------------------- zobowiązania krótkoterminowe |
Obrazuje zdolność spółki do pokrycia zobowiązań o natychmiastowej wymagalności przy wykorzystaniu dysponowanych środków pieniężnych i papierów wartościowych przeznaczonych do obrotu.
Rotacja aktywów
|
1 2 3 |
przychody ze sprzedaży Rotacja aktywów = ---------------------- aktywa |
Jest to najogólniejszy ze wskaźników rotacji. Pokazuje jaka jest efektywność wykorzystania majątku tzn. jaka jest wartość sprzedaży przypadająca na jedną złotówkę zaangażowaną w aktywa. Obserwowany wzrost wskaźnika w stosunku do okresu poprzedniego świadczy o lepszym wykorzystaniu majątku. Racjonalniejsze gospodarowanie aktywami winno doprowadzić do osiągnięcia większego zysku w przyszłości.
Cykl rotacji zapasów
|
1 2 3 |
zapasy Cykl rotacji zapasów = ---------------------- × okres [dni] przychody ze sprzedaży |
Jeśli poziom wskaźnika jest wysoki i znacznie odstaje od średniego poziomu w branży, to świadczy on o nieefektywnym gospodarowaniu i trudnościach przedsiębiorstwa. Długi cykl obrotu zapasami pociąga za sobą znaczne koszty. Wysoki poziom wskaźnika oznacza problemy związane ze sprzedażą wytworzonych towarów. Może to być spowodowane przestarzałą technologią produkcji, złą jakością wyrobów czy brakiem popytu na tego typu towary. Wydłużenie cyklu rotacji zapasów następuje także w związku ze wzrostem produkcji. Zbyt niski poziom wskaźnika może sygnalizować zagrożenie płynności produkcji.
Cykl rotacji należności
|
1 2 3 |
należności Cykl rotacji należności = ---------------------- × okres [dni] przychody ze sprzedaży |
Prawidłowa wartość < 50 [dni] Wskaźnik ten informuje jak długo kredytujemy naszych odbiorców. Wydłużenie cyklu rotacji należności jest spowodowane wzrostem skali działalności, a w szczególności jest związane z rozwojem sprzedaży eksportowej (przy tego typu transakcjach umowne terminy płatności są dłuższe niż w przypadku sprzedaży krajowej). Jeśli wartość wskaźnika cyklu rotacji należności przewyższa wartość wskaźnika cyklu rotacji zobowiązań, oznacza to, że spółka może mieć trudności z terminową spłatą zobowiązań.
Cykl rotacji zobowiązań
|
1 2 3 |
zobowiązania krótkoterminowe Cykl rotacji zobowiązań = ---------------------------- × okres [dni] przychody ze sprzedaży |
Wydłużenie cyklu rotacji zobowiązań jest spowodowane zwiększeniem finansowania rozwoju spółki kredytem bankowym. Jeśli wartość wskaźnika cyklu rotacji zobowiązań przewyższa wartość wskaźnika cyklu rotacji należności, oznacza to, że spółka finansuje swój rozwój również kredytem kupieckim.
Cykl kapitału obrotowego (pracującego)
|
1 2 3 4 5 6 7 |
kapitał obrotowy Cykl kapitału obrotowego = ---------------------- x okres [dni] przychody ze sprzedaży kapitał obrotowy = kapitał stały - majątek trwały = majątek obrotowy - zobowiązania krótkoterminowe kapitał stały = kapitał własny + zobowiązania długoterminowe |
Cykl operacyjny (kapitału obrotowego brutto)
|
1 2 3 |
zapasy + należności Cykl operacyjny = ---------------------- × okres [dni] przychody ze sprzedaży |
Cykl operacyjny przedstawia okres, po jakim gotówka zostaje odzyskana po wprowadzeniu jej do procesów gospodarczych.
Cykl kasowy (kapitału obrotowego netto)
|
1 2 3 |
zapasy + należności - zobowiązania krótkoterminowe Cykl kasowy = -------------------------------------------------- × okres [dni] przychody ze sprzedaży |
Cykl kasowy (konwersji gotówkowej) określa liczbę dni, w których muszą zostać zaangażowane dodatkowe środki (poza zobowiązaniami bieżącymi) pozwalające na sfinansowanie majątku obrotowego.
Wskaźnik zadłużenia ogółem
|
1 2 3 4 5 |
zobowiązania Zadłużenie ogółem = -------------- × 100% majątek ogółem majątek ogółem = aktywa = pasywa |
Wskaźnik ten informuje w jakim stopniu aktywa są finansowane pasywami obcymi. Najlepiej, gdy wskaźnik zadłużenia nie przekracza 50%, natomiast, gdy wartość wskaźnika zawiera się w przedziale 50% – 67% można ocenić to jako sygnał ostrzegawczy, ukształtowanie się stopnia zadłużenia powyżej 67% świadczy o złej sytuacji finansowej spółki.
Wskaźnik zadłużenia długoterminowego
|
1 2 3 4 5 |
zobowiązania długoterminowe Zadłużenie długoterminowe = --------------------------- × 100% majątek ogółem majątek ogółem = aktywa = pasywa |
Zobowiązania długoterminowe to zobowiązania podlegające spłacie w okresie dłuższym niż 1 rok od daty sporządzenia sprawozdania finansowego, w którym zobowiązania te ujęto. Standardy światowe określają krytyczną wartość tego wskaźnika na 33% ÷ 50%.
Wskaźnik zadłużenia kapitału własnego
|
1 2 3 4 5 |
zobowiązania Zadłużenie kapitału własnego = -------------- × 100% kapitał własny Prawidłowa wartość < 200% |
Pokrycie zobowiązań z nadwyżki finansowej
|
1 2 3 |
zysk netto + amortyzacja Pokrycie zobowiązań z nadwyżki finansowej = ------------------------ × 100% zobowiązania ogółem |
Pokrycie majątku obrotowego kapitałem (pracującym) obrotowym
|
1 2 3 4 5 6 7 8 |
kapitał obrotowy Pok. maj. obr. kap. obr. = ---------------- × 100% majątek obrotowy kapitał obrotowy = kapitał stały - majątek trwały = majątek obrotowy - zobowiązania krótkoterminowe kapitał stały = kapitał własny + zobowiązania długoterminowe |
Prawidłowa wartość > 50%
Praktyczny wymiar występowania kapitału obrotowego jest taki, że część majątku obrotowego (o znacznej płynności) dofinansowana jest kapitałem, który nie wymaga szybkiej spłaty. Wskaźnik ten informuje o tym, czy jest nadwyżka kapitału stałego nad majątkiem trwałym. Według tzw. złotej zasady finansowej majątek trwały powinien być w całości sfinansowany kapitałem stałym. Gdyby część majątku trwałego sfinansowana była zobowiązaniami krótkoterminowymi, tj. gdyby kapitał obrotowy miał wartość ujemną, świadczyłoby to o niedoborze środków obrotowych do terminowego regulowania zobowiązań krótkoterminowych, bowiem składniki majątku trwałego są zbyt mało płynne, aby mogły pozwolić na terminową spłatę zobowiązań krótkoterminowych. Jest to więc sytuacja niebezpieczna dla spółki. Wskazane jest, aby kapitał stały był wyższy od majątku trwałego – tak, aby część kapitału stałego finansowała część majątku obrotowego – tj. aby kapitał obrotowy miał wartość dodatnią Prawidłowa sytuacja finansowa występuje już gdy wówczas (wymagania takie stawiają banki wobec przedsiębiorstw ubiegających się o kredyty), gdy kapitał stały finansuje 50% majątku obrotowego.
Stopień zużycia środków trwałych
|
1 2 3 |
amortyzacja Stopień zużycia środków trw. = ------------------------------------- × 100% war. niemat. i pr. + rzecz. maj. trw. |
Wskaźnik marży odsetkowej
|
1 2 3 |
przychody z tyt. odsetek - koszty odsetek Marża odsetkowa = ----------------------------------------- × 100% koszty odsetek + koszty działania banku |
Informuje o wielkości marży uzyskiwanej przez bank.
Wskaźnik rentowności wyniku na działalności bankowej
|
1 2 3 |
wynik na działalności bankowej Rentowność WNDB = --------------------------------------- × 100% koszty odsetek + koszty działania banku |
Wskaźnik rentowności brutto
|
1 2 3 |
zysk brutto Rentowność brutto = --------------------------------------- × 100% koszty odsetek + koszty działania banku |
Wskaźnik rentowności netto
|
1 2 3 |
zysk netto Rentowność netto = --------------------------------------- × 100% koszty odsetek + koszty działania banku |
KDB / WNDB
|
1 2 3 |
koszty działania banku KDB / WNDB = ------------------------------ × 100% wynik na działalności bankowej |
KDB / Przychody
|
1 2 3 |
koszty działania banku KDB / Przychody = ---------------------- × 100% przychody |
Poziom kosztów
|
1 2 3 |
koszty odsetek + koszty działania banku Poziom kosztów = --------------------------------------- × 100% przychody |
Poziom aktywów płynnych
|
1 2 3 4 5 |
aktywa płynne Poziom aktywów płynnych = ------------- × 100% aktywa aktywa płynne ogółem = kasa, środki w NBP + dłużne papiery wartościowe do redyskonta + należności od instytucji finansowych + należności od klientów + 80% × dłużne papiery wartościowe |
Poziom kapitałów własnych
|
1 2 3 |
kapitały własne Poziom kapitałów własnych = --------------- × 100% aktywa ogółem |
Zysk na akcję
|
1 2 3 |
zysk netto EPS = ---------- [zł] emisja |
Wskaźnik ten przedstawia poziom wypracowanego przez spółkę zysku w ciągu roku przypadającego na jedną akcję. Jest on istotny szczególnie dla inwestorów liczących na osiągnięcie zysku w postaci dywidendy. Wysoki poziom tego wskaźnika może wydatnie wpłynąć na wzrost ceny rynkowej akcji.
Cena do zysku
|
1 2 3 |
kurs kurs P/E = ---- = ------------------- EPS zysk netto / emisja |
Wskaźnik ten informuje ile razy zysk netto przypadający na jedną akcję zawarty jest w cenie rynkowej akcji. Poziom tego wskaźnika obrazuje ile złotych są skłonni zapłacić inwestorzy za jedną złotówkę wypracowanego zysku.
Cena do wartości księgowej
|
1 2 3 |
kurs P/BV = ------------------------- wartość księgowa / emisja |
Poziom tego wskaźnika obrazuje ile złotych są skłonni zapłacić inwestorzy za jedną złotówkę majątku spółki zysku.
Współczynnik pokrycia (Cover Ratio)
|
1 2 3 |
zysk netto CR = ---------- dywidenda |
Wskaźnik ten informuje o skłonności spółki do wypłacania dywidendy. Jeżeli wskaźnik jest niski, to wskazuje on na politykę inwestycyjną kierownictwa. Powoduje to wprawdzie obniżenie bieżącej dochodowości akcji, ale stwarza przesłanki do zwiększania ich wartości w przyszłości dzięki realizowanym inwestycjom bądź ograniczeniom wykorzystania kapitałów obcych.
Stopa dywidendy (Dividend Yield)
|
1 2 3 |
DPS dywidenda / emisja DY = ---- = ------------------ × 100% kurs kurs |
Wskaźnik ten pozwala na porównanie efektywności inwestycji w akcje, w porównaniu z zyskownością innych lokat przynoszących stałe dochody.